Aktualności

Polska Izba Gospodarcza Zaawansowanych Technologii (IZTECH) przedstawiła dziesięć rekomendacji do 10. Programu Ramowego UE. Wywiad z Katarzyną Walczyk-Matuszyk przewodniczącą Grupy Roboczej IZTECH ds. Programu Ramowego Badań i Innowacji UE Horyzont Europa i wiceprezeska IZTECH.

Autorka: Anna Rzhevkina

Program będący następcą programu „Horyzont Europa”, 10. Program Ramowy, powinien zapewnić równowagę między zaproszeniami oddolnymi i odgórnymi, oferować ulepszone instrumenty dla krajów Wideningowych i wspierać udział MŚP.

To teza IZTECH, polskiej organizacji non-profit wspierającej rozwój zaawansowanych technologii, w pierwszym Stanowisku z Polski przedstawiającym poglądy na temat tego, jak powinien kształtować się kolejny program ramowy UE w zakresie badań.

W dokumencie IZTECH wzywa, aby budżet 10. programu ramowego był dwukrotnie większy niż budżet programu „Horyzont Europa”, co zwiększy wskaźniki powodzenia w ubieganiu się o dotacje. Należy również zapewnić większą zgodność z innymi programami UE i krajowymi agencjami finansującymi.

Sposobem na osiągnięcie tego mogłoby być wprowadzenie dalszych wyłączeń grupowych, które umożliwią państwom członkowskim udzielanie pomocy państwa bez odwoływania się do Komisji Europejskiej, oraz dostosowanie wymogów budżetowych polityki spójności i 10. PR.

Ponadto tematy badawcze należy opracowywać w sposób pozwalający uniknąć powielania wysiłków i nakładania się programów finansowania, przy jednoczesnym zapewnieniu, aby projekty odzwierciedlały trendy rynkowe.

W obecnym stanie rzeczy tematy konkursów często nie nadążają za rozwojem technologii – powiedziała Science|Business Katarzyna Walczyk-Matuszyk, przewodnicząca Grupy Roboczej IZTECH ds. Programu Ramowego Badań i Innowacji UE Horyzont Europa. Proces pozyskiwania środków jest długotrwały i do czasu ich rozdysponowania sytuacja prawdopodobnie ulegnie zmianie. Aby rozwiązać ten problem, IZTECH twierdzi, że należy finansować więcej pomysłów zgłaszanych przez aplikujących, które umożliwią badaczom wybór tematu.

“Bottom-up calls” powinny być ogłaszane w obrębie poszczególnych klastrów i skupiać się na realizacji ich priorytetów. Takie podejście wyzwoliłoby kreatywność i umożliwiło równy dostęp do środków finansowych” – powiedziała Walczyk-Matuszyk.

Zwrócono również uwagę, że aby sprostać wyzwaniom na dużą skalę, takim jak transformacja ekologiczna i cyfrowa, potrzebne jest finansowanie odgórne. Integracja obu podejść ma kluczowe znaczenie. Inne państwa członkowskie również opowiadają się za równowagą między badaniami ukierunkowanymi mającymi na celu sprostanie konkretnym wyzwaniom a zapewnieniem badaczom swobodnego wyboru tematów.

Wyspy doskonałości

Kolejną kluczową kwestią jest eliminowanie różnic w badaniach i innowacjach pomiędzy krajami. Choć działania Wideningowe stanowią kluczowy element programu „Horyzont Europa”, nie są one wystarczająco dalekosiężne – stwierdził Walczyk-Matuszyk. Na przykład centra doskonałości utworzone w ramach instrumentu Teaming for Excellence w krajach Widenigowych się często zamieniają się w „wyspy doskonałości”. Dzieje się tak, ponieważ finansowanie koncentruje się w nielicznych ośrodkach, które mają potencjał do sporządzania skutecznych wniosków.

IZTECH chce szczegółowej analizy wpływu pogłębiającej się luki, w tym skupienia się na uprzedzeniach, opracowania rozwiązań horyzontalnych, takich jak te przyjęte w celu zapewnienia równości płci, oraz udoskonalenia istniejących narzędzi. Proponuje, aby Centra Doskonałości, inicjatywa mająca na celu wzmocnienie innowacji regionalnych, miały określone tematy badawcze. Dodatkowo instrument Hop On, umożliwiający instytucjom z krajów Widening przyłączanie się do już realizowanych projektów badawczo-innowacyjnych, powinien zostać zastąpiony mechanizmami, które umożliwią tym krajom już od samego początku, na etapie przygotowania wniosku, uczestnictwo w konsorcjum.

Istnieje potrzeba zwiększenia potencjału kierowników badań i administracji badawczej w krajach rozwijających się. „Należy się tym zająć poprzez dedykowane inicjatywy mające na celu podnoszenie umiejętności, kompetencji i możliwości współpracy” – stwierdziła Walczyk-Matuszyk

Kryteria wyboru

IZTECH chce większego wsparcia dla MŚP. Na przykład w 10. PR można wprowadzić zaproszenia konkursowe, w przypadku których wymagany jest udział MŚP i przydzielana jest im pewna część budżetu.

Ponadto należy uprościć proces ubiegania się o finansowanie w ramach Akceleratora Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC). „Proces jest tak złożony, że złożenie wniosku przez MŚP bez pomocy zewnętrznej jest prawie niemożliwe. Ta złożoność sprawia, że ​​proces jest niedostępny dla firm i wiele z nich po prostu się poddaje” – stwierdziła Katarzyna Walczyk-Matuszyk. W krajach rozwijających się MŚP często napotykają dodatkowe bariery w dostępie do zasobów i potrzebują dostosowanych mechanizmów wsparcia.

Kolejnym kluczowym zaleceniem jest poprawa zarządzania i oceny partnerstw. Według IZTECH w programie „Horyzont Europa” brakuje jasności co do sposobu wyboru tematów oraz tendencji partnerów do skupiania się w określonych regionach i krajach. Aby rozwiązać te problemy, należy przeprowadzić szczegółową ocenę obecnego podejścia w celu opracowania standardów tworzenia i prowadzenia partnerstw w oparciu o dotychczasowe najlepsze praktyki.

„Każde partnerstwo powinno mieć szczegółowe cele, oczekiwane wyniki i określone role dla wszystkich zaangażowanych stron. Ta przejrzystość pomoże w śledzeniu postępów, mierzeniu sukcesu i wprowadzaniu niezbędnych korekt w miarę upływu czasu” – czytamy w Stanowisku IZTECH.

Jak zauważyła Katarzyna Walczyk-Matuszyk, żadne z partnerstw programu „Horyzont Europa” nie jest koordynowane przez kraje Wideningowe, natomiast w „Horyzoncie 2020” trzy partnerstwa były koordynowane przez Polskę, a jedno przez Portugalię. 10PR powinien obejmować narzędzia i inicjatywy mające na celu wyposażenie krajów Wideningowych w wiedzę specjalistyczną i doświadczenie wymagane do koordynacji partnerstwa.

IZTECH przedstawi kolejne rekomendacje dla Europejskiej Agendy Nauki i Technologii na lata 2025-2030 podczas Środkowoeuropejskiego Forum Technologicznego (CETEF’24) w Krakowie w dniach 18-19 listopada.

Źródło: https://sciencebusiness.net/news/fp10/poland-wants-more-bottom-calls-and-better-tools-widening-countries-fp10

*Bottom-up calls – finansowanie pomysłów zgłaszanych przez aplikujących